03/09/2023
Αθανάσιος Τσακνάκης
Οι άνθρωποι, που έχουν νου, δύσκολα «βάζουν μυαλό», όπως και εκείνοι, που επιλέγουν να παραμένουν ζωντανοί, ποτέ δεν πλησιάζουν εκουσίως την πηγή τής Λήθης, δηλαδή τής Λησμονιάς, που τόσο πρόθυμα ξεδιψά όσες σκιές κινούνται μέσα στον μελανό Άδη. «Ὅπου ἂν ὦσι τῆς γῆς», αυτοί οι παράξενοι άνθρωποι, «τῶν μὲν τραυματιῶν ἰατροί, τῶν δὲ ὑγιαινόντων παιδοτρίβαι», επιμένουν να αμφισβητούν την απονενοημένη συγκατάβασή μας και να διαταράσσουν τον νεκρικό ύπνο μας, «τὴν κεκρυμμένην ἡμῶν ἀβελτηρίαν δημοσιεύοντες». Μάλλον πρόκειται γιά τους «ποτέ από το χρέος μη κινούντες», τού Καβάφη. Εκτός εάν ήδη έχουν αισθανθεί όσα μας παραδίδει ο Παλαμάς: «γιά τ’ ανέβασμα, ξανά που σε καλεί, θα αιστανθείς να σου φυτρώσουν, ω χαρά!, τα φτερά, τα φτερά τα πρωτινά σου τα μεγάλα!».
Στο κατά σειρά τρίτο βιβλίο του, το «Μακεδονικό Ευαγγέλιο», ο δημοσιογράφος και συγγραφέας, και παλαιότερα μαχητής των χαρακωμάτων τού όρους Ίγκμαν, Κυριάκος Καθάριος, με καταγωγή από τον φιλόξενο και ενίοτε συναρπαστικό Κεχρόκαμπο Καβάλας, επιβεβαιώνει την αυτόβουλη επιλογή του: να έχει νου, «κἂν ἐπίπονον ᾖ», και να ζει ως ζωντανός, «ὅσον αὐτοῦ τῇ φύσει σύμμετρον». Και φαίνεται να μην του αρκούν μόνον αυτά. Με εμπεριστατωμένη γνώση, και όχι με τυφλό πείσμα, με έμπειρη σύνεση, και όχι με πρόσκαιρη οργή, με άσπιλη νηφαλιότητα, και όχι με χωλή εμπάθεια, «νῦν μὲν παιδαγωγῶν ἡμῶν τὸ ἄτακτον, νῦν δὲ τὸ νωθρὸν τῆς ψυχῆς διεγείρων», αναπτύσσει θαρραλέα και τεκμηριωμένα, μέσα σε 145 ευδόκιμες σελίδες, τις εννέα περιόδους τού «μακεδονικού ζητήματος», από το 1870 μέχρι το 2019, χρησιμοποιώντας μία εύληπτη και κατανοητή μορφή τής σύγχρονης ελληνικής γλώσσας γιά να μεταδώσει στις αναγνώστριες και στους αναγνώστες του την πολύπλοκη και συχνότατα δύσληπτη ιστορική, οικονομική, πολιτική και κοινωνική αλήθεια, «ἧς ἕνεκα πάντα πονεῖν τοῖς ἐλευθέροις σύνηθες».
Μεταξύ, αφενός, τής ακμάζουσας Σκύλλας των υποτελών τής επιδοτούμενης αδιαφορίας και, αφετέρου, τής ενισχυόμενης Χάρυβδης των υποτακτικών τής επιχορηγούμενης οχλοβοής, ο Κυριάκος Καθάριος, «δυσπαραδέκτως ἔχων πρὸς τὰ θρυλούμενα», αλλά και ενεργά ανήσυχος «μή τις ἐμφράξῃ ἡμῶν τὰ φρέατα καὶ τὸ καθαρὸν τῆς γνώσεως ἐπιθολώσῃ», επιλέγει την πορεία τού Οδυσσέα. Μέσα από τις εκδόσεις τού πολυετούς θρακικού περιοδικού «Ενδοχώρα», με προφανή σκοπό να «μην μας αφήσει στην ησυχία μας», την τόσο ευάρμοστη, εξάλλου, προς το φτηνό φέρετρο που έχουμε επιλέξει ως «ασφαλές» καταφύγιό μας, ο Μακεδόνας συγγραφέας, «τὰς ὀχλήσεις μὴ φέρων τῶν ἀναισχύντων», εκδηλώνει με παρρησία την αδιασάλευτη απόφασή του να συμπορευτεί με την Ζωή και με την Μνήμη, ίσως αναγνωρίζοντας – κοινό μυστικό; – ότι οι μόνοι, που δεν δικαιούνται να ελπίζουν στο καλύτερο, είναι οι νεκροί και οι αμνήμονες, ίσως πιστεύοντας ότι «ἀμήχανον ἐπὶ τοσαύτῃ ἀναισχυντίᾳ σιωπᾶν», ίσως, πάλι, φρονώντας ότι «ἕως ἂν ἐμπνέωμεν καὶ δυνώμεθα φθέγγεσθαι» θα αναζητούμε με τόλμη την Αλήθεια, την κάθε αλήθεια, διότι «ἥξει Νέμεσις καὶ οὐ χρονιεῖ».
Το νέο βιβλίο τού Κυριάκου Καθάριου, ήδη σε κυκλοφορία από τον Μάρτιο τού 2023, αναμφιβόλως κατάλληλο και αδιαμφισβητήτως προτεινόμενο γιά όσες και όσους αντέχουν «τῆς μὲν ζημίας αἰσθάνεσθαι, ὑπὸ δὲ τῆς λύπης μὴ καταπίπτειν», αποτελεί μία εξισορροπημένη σύνοψη τού «μακεδονικού ζητήματος». Αναγεννητικά θα το απολαύσουν όσοι ενδιαφέρονται γιά την ορθώς τεκμηριωμένη Ιστορία και γιά κάθε έκφανση αυτής. Ενθουσιαστικά θα το επικροτήσουν όσοι επιμελώς και επιστημονικώς ασχολούνται με την Πολιτική και την Στρατηγική. Εγκάρδια θα το επαινέσουν όσοι έχουν πειστεί ότι όντως ωφελούνται από την Αυτογνωσία. Πρωτίστως και κυρίως, όμως, θα το λατρεύσουν όσοι «ἐν ὄμβροις λαβροτάτοις καὶ νιφετοῖς καὶ ἀνέμοις καὶ παγετῷ τοῦ χειμῶνος» κατορθώνουν να ανασταίνουν την Μνήμη τους με αποκλειστικό σκοπό να επανέλθουν ακμαίοι στην Ζωή. Ή, αλλιώς: «Ὅσοι ζωντανοί»…
